Selected processes that shape geography as a degree programme in Poland in the 21st century

Danuta Piróg

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica (2019)

  • Volume: 12, page 9-25
  • ISSN: 2084-5456

Abstract

top
The dynamic social, economic, and political transformations of recent years have shaped the contemporary image of Polish society and significantly impacted higher education institutions. Geography had to evolve as an academic discipline not only because of the Bologna Process or reforms of higher education system, but also to attract young people to degree courses in geography.The aim of this article is to demonstrate the chief processes that currently shape higher education and geography degree programmes in Poland. At the macro-scale, we examined the opening of the labour market and the market of educational services, integration with the Bologna system, demographic changes and the evolving aspirations of Polish society towards education and professional careers. In the analysis regarding geography, we focused on the changes in how school geography is viewed generally, the level of interest among young people to pursue geography degrees and the motivations behind choosing this programme among geography students. We have discussed the role of internal and external competition affecting geography degree courses and the formal division of geography as a discipline resulting from the new Law 2.0 on Higher Education currently being implemented in Poland.

How to cite

top

Danuta Piróg. "Wybrane procesy kształtujące geografię jako kierunek studiów w Polsce w XXI wieku." Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica 12 (2019): 9-25. <http://eudml.org/doc/296415>.

@article{DanutaPiróg2019,
abstract = {Przemiany społeczne i gospodarczo-polityczne, które charakteryzują się bardzo dużą dynamiką w ostatnich latach, ukształtowały współczesny obraz polskiego społeczeństwa oraz w znaczący sposób wpłynęły na uczelnie wyższe. Geografia akademicka musiała ewoluować po to aby realizować założenia procesu bolońskiego, reform szkolnictwa oraz pozostać wybieranym przez młodzież kierunkiem kształcenia.Celem artykułu jest ukazanie wpływu głównych procesów oddziałujących obecnie na szkolnictwo wyższe oraz na geografię jako kierunek studiów. W ujęciu makro rozważono uwolnienie rynku pracy i rynku usług edukacyjnych, integrację z systemem bolońskim, przemiany demograficzne, ewolucję aspiracji polskiego społeczeństwa wobec wykształcenia i kariery zawodowej. W odniesieniu do geografii uwagę skupiono na zmianach w szeroko pojętej percepcji geografii szkolnej, zainteresowaniu młodzieży podejmowaniem tych studiów i motywach wyboru geografii wśród osób ją studiujących. Omówiono znaczenie konkurencji wewnętrznej i zewnętrznej, w której dziś funkcjonuje ten kierunek studiów oraz formalnego podziału geografii jako dyscypliny naukowej, wynikającego z wdrażanej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 roku.},
author = {Danuta Piróg},
journal = {Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica},
keywords = {geografia szkolna; konkurencja; matura; motywy; rekrutacja; studia wyższe; zainteresowanie},
language = {pol},
pages = {9-25},
title = {Wybrane procesy kształtujące geografię jako kierunek studiów w Polsce w XXI wieku},
url = {http://eudml.org/doc/296415},
volume = {12},
year = {2019},
}

TY - JOUR
AU - Danuta Piróg
TI - Wybrane procesy kształtujące geografię jako kierunek studiów w Polsce w XXI wieku
JO - Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
PY - 2019
VL - 12
SP - 9
EP - 25
AB - Przemiany społeczne i gospodarczo-polityczne, które charakteryzują się bardzo dużą dynamiką w ostatnich latach, ukształtowały współczesny obraz polskiego społeczeństwa oraz w znaczący sposób wpłynęły na uczelnie wyższe. Geografia akademicka musiała ewoluować po to aby realizować założenia procesu bolońskiego, reform szkolnictwa oraz pozostać wybieranym przez młodzież kierunkiem kształcenia.Celem artykułu jest ukazanie wpływu głównych procesów oddziałujących obecnie na szkolnictwo wyższe oraz na geografię jako kierunek studiów. W ujęciu makro rozważono uwolnienie rynku pracy i rynku usług edukacyjnych, integrację z systemem bolońskim, przemiany demograficzne, ewolucję aspiracji polskiego społeczeństwa wobec wykształcenia i kariery zawodowej. W odniesieniu do geografii uwagę skupiono na zmianach w szeroko pojętej percepcji geografii szkolnej, zainteresowaniu młodzieży podejmowaniem tych studiów i motywach wyboru geografii wśród osób ją studiujących. Omówiono znaczenie konkurencji wewnętrznej i zewnętrznej, w której dziś funkcjonuje ten kierunek studiów oraz formalnego podziału geografii jako dyscypliny naukowej, wynikającego z wdrażanej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 20 lipca 2018 roku.
LA - pol
KW - geografia szkolna; konkurencja; matura; motywy; rekrutacja; studia wyższe; zainteresowanie
UR - http://eudml.org/doc/296415
ER -

References

top
  1. Banaszak, B. (2012). Zatrudnialność absolwentów w procesie bolońskim. Forum Akademickie, 9, 23–25. 
  2. Chmielecka, E. (2003). Rola uniwersytetu w społeczeństwie wiedzy. Uwagi na marginesie dokumentów Unii Europejskiej. W: J. Osiński (red.), Wzrost gospodarczy i rozwój społeczny jako paradygmaty współczesności. Warszawa: SGH, 539–553. 
  3. Denek, K. (2013). Uniwersytet. Między tradycją a wyzwaniami współczesności i przyszłości. Edukacja Humanistyczna, 1(28), 7–21. 
  4. Drapińska, A. (2011). Zarządzanie relacjami na rynku usług edukacyjnych szkół wyższych. Warszawa: PWN. 
  5. Dzięcioł-Kurczoba, B. (2015). Zróżnicowanie przestrzenne i uwarunkowania wyników matury w Polsce w latach 2005–2008 oraz 2010–2014. Łódź: Wyd. UŁ. 
  6. Firlit-Fesnak, G., Szylko-Skoczny, M. (red.) 2008. Polityka społeczna. Warszawa: PWN. 
  7. Gęsicki, J. (2013). Dokąd zmierza świat nauki i edukacji? W: Cz. Plewka (red.) Nauka, edukacja, rynek pracy. Przede wszystkim współdziałanie. Szczecin–Koszalin: Uniwersytet Szczeciński, Politechnika Koszalińska, Wyższa Szkoła Integracji Europejskiej w Szczecinie, Szczecin–Koszalin, 43–48. 
  8. Główny Urząd Statystyczny, (2010) Szkoły wyższe i ich finanse w 2010 r. GUS. 
  9. Główny Urząd Statystyczny, (2012), Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 r. GUS. 
  10. Główny Urząd Statystyczny, (2014), Szkoły wyższe i ich finanse w 2014 r. GUS. 
  11. Główny Urząd Statystyczny (2016), Szkoły wyższe i ich finanse w 2016 r. GUS. 
  12. Hemsley-Brown J.V., Oplatka, I. (2006). Universities in a competitive global marketplace: a systematic review of the literature on higher education marketing. International Journal of Public Sector Management, 19(4), 316–338. 
  13. Kopeć, K. (2007). Miejsce geografii na nowym egzaminie maturalnym. W: M. Strzyż, A. Zieliński (red.), Region w edukacji przyrodniczo-geograficznej. Nauki Geograficzne w Badaniach Regionalnych, IV, Kielce: Wyd. AŚ, 49–55. 
  14. Łysik, K. (2011). Wpływ gospodarki informacyjnej na pracę i pracowników współczesnych organizacji. Edukacja ekonomistów i menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty, 3(21), 153–164. 
  15. Lisowski, A. (2008). W poszukiwaniu integracji przedmiotowej tożsamości geografii na początku XXI wiekWydawnictwo WSGu. W: S. Liszewski, J. Łoboda, W. Maik (red.), Stan i perspektywy rozwoju geografii w Polsce. , Bydgoszcz, 43–52. 
  16. Makulska, D. (2012). Kluczowe czynniki rozwoju w gospodarce opartej na wiedzy. W: J. Stacewicz (red.), Pomiędzy polityką stabilizacyjną a polityką rozwoju, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH, 88, Warszawa: SGH, 169–194. 
  17. Marginson, S. (2004).Competition and markets in higher education: a “glonocal” analysis. Policy Futures in Education, 2(2), 175–244. (doi.org/10.2304/pfie.2004.2.2.2) 
  18. Marginson, S. (2006). Dynamics of national and global competition in higher education. Higher Education, 52, 1–39 (doi: 10.1007/s10734-004-7649-x) 
  19. Mazurkiewcz, G. (red.) (2012). Jakość edukacji. Różne perspektywy. Kraków: Wyd. UJ. 
  20. Moroń, D. (2016). Wpływ przemian demograficznych na szkolnictwo wyższe w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 290, 107–116. 
  21. Mularczyk, M. (1993). Postawy uczniów wobec geografii jako przedmiotu szkolnego. Geografia w Szkole, 2, 122–125. 
  22. Mulaczyk, M., Kowalska, A. (2003). Postawy gimnazjalistów wobec geografii szkolnej. Geografia w Szkole, 5, 272–276. 
  23. Musiał, G. (2011). Społeczne uwarunkowania procesu kształcenia XXI wieku. W: Jędralska, K., Bernais, J. (red.), Kompetencje absolwentów studiów ekonomicznych. Perspektywa nauki i biznesu, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 112–131. 
  24. Niezgoda, M. (red.) (2011). Społeczne skutki zmiany oświatowej w Polsce, Kraków: Wyd. UJ. 
  25. Piróg, D., Tracz, M., Gurgul, B. (2007). Motywy wyboru geografii na maturze a wyniki egzaminu maturalnego – studium przykładowe W: B. Niemierko, M.K. Szmigel (red.), Uczenie się i egzamin w oczach uczniów, Kraków: PTDE, 664–673. 
  26. Piróg, D. (2013). Absolwenci szkół wyższych na rynku pracy w warunkach kryzysu. Przedsiębiorczość w warunkach kryzysu gospodarczego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 9, 302–316. 
  27. Piróg, D. (2014). Konkurowanie uniwersytetów na rynku usług edukacyjnych w warunkach kryzysu gospodarczego i nasilających się trudności tranzycji absolwentów. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 28, 117–130. 
  28. Piróg, D. (2015). Przechodzenie absolwentów studiów geograficznych na rynek pracy. Proces, czynniki, predykcja. Prace Monograficzne 715. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP. 
  29. Piróg, D. (2016). Key processes shaping the current role and operation of higher education institutions in the society. Environmental & Socio Economic Studies, 4(1), 53–59. DOI: https://doi.org/10.1515/environ-2016-0005. 
  30. Piróg, D. (2018). To study or not to study geography? The changing motivations behind choosing geography degree programmes by Polish students in the years 1995–2015. Geoforum, 94, 63–71. DOI: org/10.1016/j.geoforum.2018.06.013. 
  31. Piskorz, S., Tracz, M. (red.) (2009). Bibliografia dydaktyki geografii 1996–2004. T. IV. Kraków: Wyd. Nauk. AP, Kraków. 
  32. Plewka, Cz. (2013). Refleksje nad potrzebą powiązania rynku pracy z nauką i edukacją. W: Cz. Plewka (red.) Nauka, edukacja, rynek pracy. Przede wszystkim współdziałanie. Szczecin–Koszalin: Uniwersytet Szczeciński, Politechnika Koszalińska, Wyższa Szkoła Integracji Europejskiej w Szczecinie, Szczecin–Koszalin, 73–96. 
  33. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku. Dziennik Ustaw, poz. 1668. 
  34. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 września 2018 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych. Dziennik Ustaw, poz. 1818. 
  35. Sadowski, Z. (2005). Transformacja i rozwój. Wybór prac. Warszawa: Wyd. Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. 
  36. Sala, S. (2008). Wpływ procesów globalizacji na czas i miejsce pracy. W: W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.),Terytorium, region, miejsce – czas i przestrzeń w geografii. Bydgoszcz: Wyd. WSG, 155–164. 
  37. Siwiński, W. (2013). Nowa misja uniwersytetów: zdolność konkurowania. W: J. Woźnicki (red.) Misja i służebność uniwersytetu w XXI wieku. Warszawa: Instytut Społeczeństwa Wiedzy Fundacji Rektorów Polskich, 127–132. 
  38. Szkolnictwo wyższe w Polsce w 2013 r. MNiSW. Sprawozdanie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z egzaminu maturalnego, lata 2005–2014 
  39. (https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-w-starej-formule/wyniki/). (ostatni dostęp: 15.09.2018) 
  40. Sprawozdanie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z egzaminu maturalnego, lata 2015–2018) https://cke.gov.pl/egzamin-maturalny/egzamin-w-nowej-formule/wyniki/. (ostatni dostęp: 15.09.2018) 
  41. Sztompka, P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wyd. Znak. 
  42. Tracz, M., Kramarz, P. (red.) (2009). Olimpiada Geograficzna i Olimpiada Nautologiczna w okręgu krakowskim w latach 1974–2009. Kraków: Wyd. Oddział Krakowski PTG. 
  43. Tracz, M., Hibszer, A. (2013). Geography studies in Poland after 1989 – selected issues. Miscellanea Geographica – Regional Studies on Development, 17(3), 19–25. 
  44. Tracz, M. (2014). Motivies for choosing of geography in Matura examination in the context of Poland’s examination policy. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica, 5, 131–140. 
  45. Tomczyk, A.M. (2014). Motywy wyboru klas geograficznych w wybranych szkołach ponadgimnazjalnych województwa wielkopolskiego. Prace Komisji Edukacji Geograficznej, 3, 221–230. 
  46. Trzcionkowski, L. (2014). Zanim narodził się uniwersytet. Niezbędnik Inteligenta, 4, 6–10. 
  47. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Dziennik Ustaw, poz. 1668. 
  48. Wołk, Z. (2013). Zbieżność przygotowania do życia i do pracy w warunkach płynnej rzeczywistości. W: Cz. Plewka (red.) Nauka, edukacja, rynek pracy. Przede wszystkim współdziałanie. Szczecin–Koszalin: Uniwersytet Szczeciński, Politechnika Koszalińska, Wyższa Szkoła Integracji Europejskiej w Szczecinie, Szczecin–Koszalin, 55–64. 
  49. Wójtowicz, B., Tracz, M. (2011). Popularność geografii jako kierunku studiów. W: Z. Długosz, T. Rachwał (red.) Priorytety badawcze i aplikacyjne geografii polskiej. Kraków: Wyd. Nauk. UP, 88–100. 

NotesEmbed ?

top

You must be logged in to post comments.

To embed these notes on your page include the following JavaScript code on your page where you want the notes to appear.

Only the controls for the widget will be shown in your chosen language. Notes will be shown in their authored language.

Tells the widget how many notes to show per page. You can cycle through additional notes using the next and previous controls.

    
                

                
Note: Best practice suggests putting the JavaScript code just before the closing </body> tag.