Spatial differentiation of medium-sized cities in Poland by volume of commuting to work

Monika Panecka-Niepsuj

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica (2015)

  • Volume: 9, page 83-95
  • ISSN: 2084-5456

Abstract

top
Effective management and planning of urban development requires taking into account links between cities and their backends, which are stronger and stronger. Current trends indicate that we should look at the city as a distinct functional unit. Some of its functions cross administrative borders. Consequently, a dense zone of influence is formed around each city. This zone, together with the inner city, creates a functional urban area. The impact of each city is proportional to its size and importance, and inversely proportional to the distance from it. The relationship between the city and its surroundings is determined using functional links, for example commuting to work, education, services, etc. In fact, these shuttle migration is gaining ever greater practical importance in providing foundation for land-use planning, transport policy or strategy. The aim of the article was to show the spatial differentiation of medium-sized cities in Poland in terms of commuting. The study is based on measures concerning shuttle migrations. The analysis uses indices of departures, arrivals, the balance of flows and the quotient factor too. Poles are a mobile nation. One in four inhabitant commutes to work outside the municipality of their residence. Medium-sized cities remain in the shade of large cities in terms of their labour market attractiveness. The largest flows of population to/from medium-sized cities are noted within the largest ones, which have a considerable number of urban units and easy access to them. These medium cities show negative balance of everyday flows, while in remote areas the saldo is positive.

How to cite

top

Monika Panecka-Niepsuj. "Przestrzenne zróżnicowanie miast średniej wielkości w Polsce wg dojazdów do pracy." Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica 9 (2015): 83-95. <http://eudml.org/doc/296516>.

@article{MonikaPanecka2015,
abstract = {Skuteczne zarządzanie i planowanie rozwoju miast wymaga uwzględniania coraz mocniejszych powiązań pomiędzy miastami i ich zapleczem. Obecne tendencje sprawiają, że nie można spoglądać na miasta jako odrębne jednostki funkcjonalne. Część funkcji miasta, przekracza bowiem jego granice administracyjne. W związku z tym wokół niemal każdego miasta tworzy się strefa z gęstymi powiązaniami, która wraz z miastem tworzy funkcjonalny obszar miejski. Oddziaływanie każdego miasta jest wprost proporcjonalne do jego wielkości i rangi, natomiast odwrotnie proporcjonalne do odległości. Powiązania między miastem i jego otoczeniem określane są za pomocą powiązań funkcjonalnych, tj. dojazdów do pracy, edukacji, usług itp. Te przemieszczenia wahadłowe nabierają coraz większego znaczenia praktycznego, przy tworzeniu planów zagospodarowania przestrzennego, polityk transportowych i strategii mobilności. Autorka ukazuje przestrzenne zróżnicowanie miast średniej wielkości w Polsce pod względem wielkości dojazdów do pracy. Badanie opiera się na miernikach określających migracje wahadłowe były to: współczynniki wyjazdów, przyjazdów, salda przepływów oraz ilorazu przepływów. Polacy są mobilnym narodem. Co czwarty mieszkaniec Polski dojeżdża do pracy poza gminę swojego zamieszkania. Miasta średnie pozostają w cieniu dużych pod względem atrakcyjności ich rynków pracy. Największe przepływy ludności z miast średniej wielkości notuje się w granicach największych aglomeracji, na co zasadniczy wpływ ma bliskość wielu miast oraz dogodne połączenia między nimi. Jednostki te odznaczają się ujemnym saldem przepływów, podczas gdy w obszarach peryferyjnych saldo to dla miast średnich cechuje się dodatnimi wartościami.},
author = {Monika Panecka-Niepsuj},
journal = {Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica},
keywords = {dojazdy do pracy; mierniki mobilności; migracje wahadłowe; strefa dojazdów do pracy},
language = {pol},
pages = {83-95},
title = {Przestrzenne zróżnicowanie miast średniej wielkości w Polsce wg dojazdów do pracy},
url = {http://eudml.org/doc/296516},
volume = {9},
year = {2015},
}

TY - JOUR
AU - Monika Panecka-Niepsuj
TI - Przestrzenne zróżnicowanie miast średniej wielkości w Polsce wg dojazdów do pracy
JO - Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
PY - 2015
VL - 9
SP - 83
EP - 95
AB - Skuteczne zarządzanie i planowanie rozwoju miast wymaga uwzględniania coraz mocniejszych powiązań pomiędzy miastami i ich zapleczem. Obecne tendencje sprawiają, że nie można spoglądać na miasta jako odrębne jednostki funkcjonalne. Część funkcji miasta, przekracza bowiem jego granice administracyjne. W związku z tym wokół niemal każdego miasta tworzy się strefa z gęstymi powiązaniami, która wraz z miastem tworzy funkcjonalny obszar miejski. Oddziaływanie każdego miasta jest wprost proporcjonalne do jego wielkości i rangi, natomiast odwrotnie proporcjonalne do odległości. Powiązania między miastem i jego otoczeniem określane są za pomocą powiązań funkcjonalnych, tj. dojazdów do pracy, edukacji, usług itp. Te przemieszczenia wahadłowe nabierają coraz większego znaczenia praktycznego, przy tworzeniu planów zagospodarowania przestrzennego, polityk transportowych i strategii mobilności. Autorka ukazuje przestrzenne zróżnicowanie miast średniej wielkości w Polsce pod względem wielkości dojazdów do pracy. Badanie opiera się na miernikach określających migracje wahadłowe były to: współczynniki wyjazdów, przyjazdów, salda przepływów oraz ilorazu przepływów. Polacy są mobilnym narodem. Co czwarty mieszkaniec Polski dojeżdża do pracy poza gminę swojego zamieszkania. Miasta średnie pozostają w cieniu dużych pod względem atrakcyjności ich rynków pracy. Największe przepływy ludności z miast średniej wielkości notuje się w granicach największych aglomeracji, na co zasadniczy wpływ ma bliskość wielu miast oraz dogodne połączenia między nimi. Jednostki te odznaczają się ujemnym saldem przepływów, podczas gdy w obszarach peryferyjnych saldo to dla miast średnich cechuje się dodatnimi wartościami.
LA - pol
KW - dojazdy do pracy; mierniki mobilności; migracje wahadłowe; strefa dojazdów do pracy
UR - http://eudml.org/doc/296516
ER -

References

top
  1. Berg van den, L., Drewett, R., Klaassen, L.H., Rossi, A., Vijverbeg, C.H.T. (1982). Urban Europe. A Study of Growth and Decline. Oxford: Pergamon Press. 
  2. Berry, B.J.L. (1964). Cities as System Within Systems of Cities. Papers (and Proceedings) of the Regional Science Association, 13, 147–163. 
  3. Boustedt, O. (1970). Stadtregionen, Akademie für Raumforschung u. Landesplanung: Handwörterbuch der Raumforschung und Raumordnung, Hannover. 
  4. Bul, R. (2013). Migracje wahadłowe mieszkańców aglomeracji poznańskiej w okresie intensywnej suburbanizacji. Rozprawa doktorska, Poznań, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. 
  5. Dziewoński, K. (1977). Rozmieszczenie i migracje ludności a system osadniczy Polski Ludowej. Prace Geograficzne, 117, 191–225. 
  6. Hall, P., Hay, D. (1980). Growth Centres in the European Urban System. Heinemann Educational Books, London. 
  7. Informacja o wynikach badania przepływów ludności związanych z zatrudnieniem w Polsce. (2009). Główny Urząd Statystyczny. 
  8. Klapka, P., Frantál, B., Halás, M., Kunc, J. (2010). Spatial organisation: development, structure and approximation of geographical systems. Moravian Geographical Reports, 3/2010, 53–66. 
  9. Korcelli, P. (1981). Regiony miejskie w systemie osadniczym Polski. W: K. Dziewoński, P. Korcelli (red.), Studia nad migracjami i przemianami systemu osadniczego w Polsce, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 140, 189–212. 
  10. Kruszka, K. (2010). Dojazdy do pracy w Polsce. Terytorialna identyfikacja przepływów ludności związanych z zatrudnieniem. Poznań: Główny Urząd Statystyczny Urząd Statystyczny w Poznaniu. 
  11. Kunzmann, K.R. (2010). Medium-sized Towns, Strategic Planning and Creative Governance in the South Baltic Arc. Making Strategies in Spatial Planning Urban and Lanscape Perspectives, 9, 27–45. 
  12. Lijewski, T. (1967). Dojazdy do pracy w Polsce. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 15, Warszawa. 
  13. Rakowska, J. (2014). Codzienne dojazdy do pracy jako ekonomiczne kryterium rządowych klasyfikacji i delimitacji obszarów. Studia Regionalne i Lokalne, 3(57), 46–59. 
  14. Śleszyński, P. (2011). Identyfikacja i ocena powiązań funkcjonalnych. W: P. Śleszyński (red.), Znaczenie ośrodków miejskich oraz ich hierarchicznych powiązań dla regionalnego i lokalnego rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski Wschodniej, PAN Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego, Ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego na potrzeby aktualizacji Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020, Warszawa, 59–83. 
  15. Śleszynski, P. (2012). Struktura przestrzenna dojazdów pracowniczych w Polsce w 2006 r. W: R. Rosik, R. Wiśniewski (red.), Dostępność i mobilność w przestrzeni, IGiGP PAN, Warszawa, 23–34. 
  16. Tacoli, C. (1998). Rural-urban interactions: a guide to the literature. Environment and Urbanization, 10(1), 147–166. 
  17. Wiśniewski, R. (2012). Codzienne dojazdy do pracy – metodyczne aspekty badania wielkości i struktury dojazdów na przykładzie Białegostoku. Studia Regionalne i Lokalne, 3(49), 50–64. 
  18. Zborowski, A. (2005). Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa). Kraków, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ. 
  19. Zborowski, A. (2009). Zmiany zasięgu oddziaływania miast w Polsce w okresie transformacji systemowej, na przykładzie dojazdów do pracy. W: Z. Górka, A. Zborowski (red.), Człowiek i rolnictwo, Kraków, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 249–262. 
  20. Zborowski, A. (2011). Changes in the Range of Infuence of Medium-size Towns in South-eastern Poland in the Turn of the 21st Century. W: A. Runge, A. Kluczabski (red.), Medium-size Towns of Central-eastern Europe in the Period of Economic System Transformation and Social Changes, Kharkiv, Publishing House ADNDU, 117–133. 

NotesEmbed ?

top

You must be logged in to post comments.

To embed these notes on your page include the following JavaScript code on your page where you want the notes to appear.

Only the controls for the widget will be shown in your chosen language. Notes will be shown in their authored language.

Tells the widget how many notes to show per page. You can cycle through additional notes using the next and previous controls.

    
                

                
Note: Best practice suggests putting the JavaScript code just before the closing </body> tag.